We współczesnej teorii zarządzania przedsiębiorstwem, kluczową rolę stanowią ludzie i powstały z nich zespół. Każdy świadomy przedsiębiorca wie, że efektywni pracownicy mają ogromny wpływ na sukces albo porażkę w biznesie. Dobrze dobrany oraz umiejętnie kierowany zespół niemal zawsze przekłada się na wymierne wyniki firmy. Stworzenie dobrego zespołu to nie lada wyzwanie, dlatego warto działać kompleksowo. Ważny jest zarówno sam moment wyboru nowych pracowników, jak i odpowiednia motywacja, wyznaczenie celów i integracja w trakcie ich zatrudnienia w firmie.
Należy też pamiętać, że budowanie zespołu jest procesem – zmiennym i dynamicznym. Bardzo ważne jest więc ciągłe dostosowanie się do zmieniających się czynników, zarówno tych związanych z aktualną sytuacją gospodarczą, jak i wynikających z natury ludzkiej. Skuteczne budowanie zespołu łączy więc twardą wiedzę z zakresu zarządzania i przywództwa z umiejętnościami miękkimi, wymagającymi dużej inteligencji emocjonalnej.
Od czego zacząć?
Umiejętne budowanie skutecznego zespołu należy rozpocząć już od momentu rekrutacji pracowników. Oprócz sprawdzenia, czy dany kandydat posiada niezbędne kwalifikacje zawodowe, warto poświęcić też trochę czasu na poznanie go. Wbrew pozorom to bardzo ważny element, który może zaważyć o późniejszym sukcesie albo wręcz przeciwnie – porażce. Rozmowa rekrutacyjna to czas, gdy możemy sprawdzić czy potencjalny pracownik pasuje do firmy. Często doświadczenie zawodowe i odpowiednie kompetencje to nie wszystko – warto zweryfikować czy kandydat utożsamia się z misją i celami przedsiębiorstwa, jakie są jego dążenia, długoterminowe plany, co go motywuje, jaki styl pracy preferuje. Mając już profil kandydata, łatwiej zdecydować, czy ktoś odnajdzie się w danym zespole. Takie informacje pomagają też znaleźć przyszłemu pracownikowi odpowiednie miejsce zespole. Dzięki temu zapewnimy mu warunki do rozwoju jego potencjału.
Jedna drużyna, różne role
Dobry zespół pracowniczy porównać można do drużyny sportowej. Każdy ma w niej swoje miejsce i określoną rolę. To niezwykle istotne, aby już na początku były one jasno sprecyzowane. Dzięki temu pracownicy są bardziej zdyscyplinowani, nie rozpraszają się na inne zadania oraz nie wchodzą sobie wzajemnie w zakres swoich kompetencji. Ważne, aby każdy z członków zespołu był odpowiednio zmobilizowany do własnej pracy i zorientowany na osiąganie celów, ale miał też świadomość, że jako członek większej drużyny, tylko z nią osiągnąć może prawdziwy sukces.
Podział ról musi jasno i konkretnie precyzować obowiązki oraz zapewniać odpowiednie narzędzia do ich realizowania. Odpowiedni podział zadań pozwala każdemu pracownikowi wykazać się w tym, w czym jest najlepszy. Dostosowany jest też do czynników osobowościowych. Nieodpowiedny podział ról to spore zagrożenie dla zespołu. Może powodować frustrację, niezadowolenie i spadek motywacji. Nie trzeba nikomu tłumaczyć, że takie problemy nie służą nikomu – zespołowi, przedsiębiorstwu, jak i samemu pracownikowi.
Motywacja i integracja
Jak zostało już wspomniane, efektywny i skuteczny zespół napędza silna motywacja. Każdy człowiek jest inny, dlatego też co innego zachęca go do pracy. Poznanie członków zespołu pozwala opracować odpowiednie narzędzia, dzięki którym będzie on pracował chętnie oraz wnosił do zespołu to, co ma najcenniejsze. Co motywuje pracowników? Oczywiście są to podwyżki, premie, awanse, nagrody rzeczowe, wycieczki zagraniczne, dodatkowe benefity, możliwość pracy zdalnej. Docenienie pracownika sprawia, że zwiększa się jego lojalność wobec firmy i zespołu. Warto poddawać też członków zespołu okresowej ocenie. Nie powinna być ona kojarzona ze stresem, a narzędziem pomocnym zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy. Pozwala zweryfikować pracę, docenić wysiłek oraz wskazać punkty, które warto poprawić. To czas na wytyczenie nowych celów i wzmocnienie motywacji. W dobrze zarządzanym zespole, pracownicy po takiej rozmowie łapią wiatr w żagle. Zdecydowanie nie powinna więc mieć ona formy atakującej lub dołującej członka zespołu.
Integracja to również jeden z filarów budowania dobrego zespołu. W nieformalnej atmosferze pracownicy mają możliwość lepiej się poznać, polubić, zbudować większe zaufanie. W przyszłości przekłada się to na lepszą komunikację oraz skuteczniejszą współpracę. Najczęściej integracje pracownicze organizowane są w formie gier zespołowych, dzięki czemu budują większe poczucie wspólnoty.
Klucz, który otwiera wszystkie drzwi – komunikacja
Podstawą, bez której nigdy nie stworzy się dobrego zespołu jest odpowiednia komunikacja. Jeśli ludzie nie potrafią ze sobą rozmawiać, komunikować potrzeb, omawiać aktualnych problemów – trudno o sukces. Nie pomoże tu nawet świetna koncepcja biznesowa, zespół wybitnych specjalistów, idealna sytuacja gospodarcza. Komunikacja to fundament, bez którego nie uda się żaden biznes. Pozwala odpowiednio szybko reagować na aktualną sytuację, efektywnie rozwiązywać problemy, dawać poczucie, że każdy jest ważny, a jego zdanie liczy się w organizacji.
Komunikacja to także narzędzie niezbędne w sytuacjach kryzysów i nieporozumień. Umiejętnie stosowana pozwala sprecyzować problem oraz dążyć do jego rozwiązania. Ludzie którzy ze sobą rozmawiają, z reguły generują mniej niejasnych, problematycznych sytuacji lub rozwiązują je na bieżąco. Warto zadbać więc o to, aby w zespole panowały przejrzyste zasady komunikacji, pozwalające każdemu wyrazić własne zdanie.
Nie zapominajmy o liderze
Każdy zespół potrzebuje lidera, tak samo jak statek potrzebuje kapitana. Osoby, która „zepnie” grupę w jedną całość, wyznaczy kierunek, pomoże w razie problemów, zmotywuje, a jeśli zajdzie taka potrzeba – skarci lub nagrodzi. Dobry lider musi budzić w swoich pracownikach zaufanie, ale nie może dać wejść sobie na głowę. Do lamusa przeszły już „rządy silnej ręki”. Osoba kierująca zespołem nie może wzbudzać strachu, bo nie na tym polega nowoczesne i skuteczne zarządzanie organizacją. Kluczowe jest więc poznanie pracowników, dzięki któremu lider wie jak odpowiednio na nich zadziałać. Jego rolą jest stworzenie odpowiedniej atmosfery i wydobywanie z pracowników ich potencjału. Idealny lider to osoba, która jest dla swoich podwładnych autorytetem.